Białostocki Zakład Przemysłu Bawełnianego Fasty mimo, że jeszcze pół wieku temu pracował pełną parą dziś jest nieznaną i pomijaną kartą białostockiej historii. Budynki trzeciej co do wielkości fabryki włókienniczej w PRL-u, produkującej słynne na całą Polskę kratki, zmieniają się w ruiny. Dawni pracownicy czują się zapomniani, a ich trud z dzisiejszej perspektywy wydaje się bezcelowy. W Fastach w okresie największego rozkwitu pracowało ponad 7 tys. ludzi. Były to głównie kobiety z okolicznych wsi. Zatrudnienie w kombinacie było dla nich społecznym awansem. Fastowiacy mieli ogromny wpływ na rozwój Białegostoku i dzisiejszy kształt miasta.
W narracji o przeszłości Białegostoku częste są odwołania do XiX-wiecznych włókniarskich tradycji. Zapomina się jednak o latach powojennych, które miały fundamentalne znaczenie dla tego jaki Białystok jest dzisiaj. Celem projektu “Fasty moja miłość” jest przywrócenie pamięci o kombinacie i pokazanie, że jest ważnym budulcem tożsamości miasta.
Chcemy to osiągnąć:
- oddając głos Fastowiakom i rejestrując rozmowy z nimi
- digitalizując zachowane pamiątki i dokumenty dotyczące fabryki
- organizując wycieczki dla białostoczan po terenie dawnego kombinatu
- realizując warsztaty, których tematem głównym będą fastowskie tkaniny
- organizując spotkania Fastowiaków i wyjazdy do innych włókniarkach miast
- tworząc wirtualną mapę dawnych Fast
- promując temat w mediach
Finałem projektu będzie zaplanowana na wiosnę 2022 roku wieloaspektowa wystawa o Fastach w Galerii Sleńdzińskich. Zaprezentujemy na niej wyniki naszych poszukiwań, ustaleń i kwerend. Dostępna ona będzie dla wszystkich zainteresowanych. A szacując, że przez fabrykę w przeciągu pół wieku jej funkcjonowania przewinęło się 30 tys. osób, można przyjąć, że jest z nią powiązana ogromna grupa białostoczan. Spodziewamy się, że chętnie zwiedzą wystawę.
Projekt realizują zaprzyjaźnione organizacje pozarządowe z Białegostoku. Liderem jest Fundacja DOM, która już wcześniej podjęła temat, rejestrując wywiady z Fastowakami w ramach projektu “Fasty. Historia Miasta” (http://fd.org.pl/fasty-historia-miasta/). Partner projektu to Stowarzyszenie Edukacji Kulturalnej Widok, które ma swoim koncie wiele przedsięwzięć dotyczących historii regionu, m.in.: publikacje książek z archiwalnymii fotogrfiami i wystawy (https://widok.org.pl/ )
Czas trwania projektu: styczeń 2021 – czerwiec 2022
Finansowanie: Program Aktywni Obywatele- Fundusz Krajowy
Koordynator: Anna Skorko
